"Jongeren hebben belang bij een cao, maar zij worden onvoldoende gehoord bij de cao-onderhandelingen. Dit is zonde, want de jongeren van nu zijn de toekomst voor de watersector!" Hoe kun je ervoor zorgen dat hun stem ook gehoord wordt in het cao-overleg?
Net als veel andere waterbedrijven kent Dunea een speciaal netwerk voor jongere medewerkers tot en met 35 jaar. Aan dit netwerk nemen bij Dunea zo’n 130 medewerkers deel. Margot Kwee is één van hen. Zij is Omgevingsmanager Bronnen én bestuurslid van Jong Dunea.
Vakbonden hebben nog te weinig oog voor jongeren
Margot: ”Als bestuurslid van Jong Dunea organiseer ik een aantal keren per jaar een activiteit. Vorig jaar organiseerden we een vakbond- en cao- sessie. Vakbond AVV en CNV en de werkgeversvereniging WWb vertelden hoe een cao tot stand komt en wat zoal cao-onderwerpen zijn. De groep van jongere medewerkers heeft vaak geen idee hoe dat cao-proces werkt. De cao is aan de andere kant ook voor hen van belang. Het bepaalt onder meer hun arbeidsvoorwaarden en arbeidsomstandigheden. Ik denk dat de vakbonden nog te weinig oog hebben voor jongere medewerkers. Ik werd ooit getriggerd door een pamflet van een van de vakbonden dat in onze organisatie verspreid werd. Op het pamflet stond de inzet van een van de vakbonden voor een nieuwe cao: ‘fit naar de finish’ en behoud van salarisgaranties. Dit zijn onderwerpen die slechts op een deel van de medewerkers betrekking hebben. Als jongere medewerker kon ik me niet herkennen in deze inzet.”
Voor jongeren is er meer nodig dan een vakbond
Het vakbondslidmaatschap staat open voor iedereen. Als jongeren nu lid worden van een vakbond kunnen zij daar ook hun stem laten horen.
Margot: ”Ja, ik weet dat iedereen lid kan worden van een vakbond. Tegenwoordig worden mensen echter minder snel lid van een vereniging zoals een vakbond. Het is erg ingewikkeld om deze trend te laten keren, dus laten we ook kijken hoe we mensen op een andere manier kunnen samenbrengen. Het belang om medewerkers te vertegenwoordigen in het cao-proces zodat de cao relevant is voor iedereen blijft immers bestaan. De bepalingen in de cao moeten in balans zijn zodat alle categorieën van medewerkers hier wat aan hebben. Zo maak je de cao toekomstbestendig en kun je diverse medewerkers aantrekken en behouden.”
Als met name de jonge medewerkers hun stem niet bij de vakbonden laten horen, hoe kun je hen dan wel input voor het cao-proces laten geven?
Margot: “We hebben als Jong Dunea een enquête uitgezet onder de deelnemers aan ons netwerk. We hebben gewoon gevraagd wat zij belangrijk vinden voor het komende cao-overleg. Wij hebben daarop een hoop reacties ontvangen.”
Wat jongeren willen? Goed salaris, doorgroeien, groene mobiliteit, flexibel werken en feesten
En wat willen de jonge medewerkers van Dunea als het om hun cao gaat?
Margot: “Ook de jongere medewerkers willen gewoon een goed marktconform salaris. Daarnaast zie je dat jonge medewerkers behoefte hebben aan flexibiliteit. Nu zijn veel cao-regels erg dwingend voorgeschreven. Meer maatwerk zou echt een verbetering zijn. Bijvoorbeeld de huidige feestdagen in de cao zijn nog voor een groot gedeelte gebaseerd op Christelijke feestdagen. Het zou meer bij deze tijd en een divers personeelsbestand passen als medewerkers zelf kunnen bepalen op welke dagen zij een feestdag willen opnemen dan dat de cao hen dat voorschrijft. Voor een moslim, hindoe of een atheïst kunnen dat hele andere dagen zijn dan die nu in de cao staan. Mensen kunnen dan ook kiezen voor feestdagen die om andere redenen voor hen van meer belang zijn zoals bijvoorbeeld het vieren van Keti Koti.
Flexibiliteit in de werktijden/duur en meer keuzemogelijkheden ten aanzien van de plaats waar je het werk uitvoert zou ook een verbetering in de cao kunnen zijn die jongeren aanspreekt. Daarmee kun je makkelijker een goede balans in werk en privé bereiken wat het werk aantrekkelijker maakt. Een ander onderwerp zijn de doorgroeimogelijkheden. In onze platte organisatie is verticaal groeien beperkt maar wellicht zijn er meer mogelijkheden te bedenken om je ook op horizontaal niveau meer te ontwikkelen. Ook het employability budget mag wat ons betreft uitgebreid worden, nu worden er vijf punten benoemd in de cao. Inzetbaarheid kan voor iedereen wat anders betekenen.
De enquête van Jong Dunea liet ook zien dat jongeren voorstander zijn van een groener mobiliteitsbeleid. Dat past gewoon bij een sector met een maatschappelijke functie zoals die van ons. Groen vervoer zoals het gebruik van OV, de fiets of elektrisch rijden zou beloond moeten worden. Verder kwam naar voren dat er meer aandacht besteed mag worden aan vitaliteit en gezondheid. De werkgever zou bijvoorbeeld kunnen bevorderen dat medewerkers meer gaan sporten door een sportvergoeding beschikbaar te stellen die te besteden is aan sportactiviteiten in de brede zin van het woord. Ook gezond eten in de kantine kan meer worden gestimuleerd of de werkgever zorgt dat er vaker (gratis) fruit op de werkplek beschikbaar is. Iedere werkgever wil toch een vitale en gezonde werknemer? ”
En hoe nu verder?
Margot: “Op basis van de enquête maken we een aanbeveling die we gaan sturen naar de vakbonden en de WWb. Daarnaast denken we erover om een aanvullende enquête uit te zetten via de website caodrinkwater.nl om een bredere groep van medewerkers uit de hele drinkwatersector nog een aantal verdiepende vragen te stellen. Het zou toch heel mooi zijn als we die aanbevelingen tijdens het cao-overleg aan de cao-partijen kunnen komen toelichten!”